بسم الله الرحمن الرحیم
أَفَلاَ یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِندِ غَیْرِ اللّهِ لَوَجَدُواْ فِیهِ اخْتِلاَفًا کَثِیرًا
آیا در قرآن تدبر نمی کنند تا به هماهنگی آیات آن پی ببرند و دریابند که آن از جانب خدا نازل شده است ؟ اگر قرآن از جانب غیر خدا بود قطعا در آن ناسازگاری و ناهماهنگی بسیار می یافتند. (1)
1- کلام غیر خدا دارای اختلاف فراوان است ؛ و قرآن که کلام خداست عاری از هرگونه اختلاف است
2- تدبر در قرآن راه علم به هماهنگی و عدم اختلاف در قرآن و در نتیجه اثبات کلام الله بودن قرآن است.
أَفَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءَهُم مَّا لَمْ یَأْتِ آبَاءَهُمُ الْأَوَّلِینَ
آیا در قرآن تدبر نکرده اند تا بدانند آن از جانب خداست ؟ مگر برای آنان پیامی آمده که برای پدران نخستینشان نیامده است ؟ تا بگویند اگر این پیام حق است و از سوی خداست ، چرا برای پیشینیان فرستاده نشد ؟
توجه به محتوا و سیاق آیه نشان می دهد که در مقام تبیین و بررسی علل و عوامل شرک و بی ایمانی به قرآن و وحی است ، یعنی اینان که کفر می ورزند ، بدین خاطر است که در قرآن تدبر نکرده اند وگرنه کتاب آسمانی بر آباء پیشینی ایشان نازل شده بود و نمی توانند بی سابقه بودن نزول آیات الهی بر اجدادشان را دلیل بی اعتباری قرآن بدانند ، بنابراین تدبر نکردن در قرآن ، از عوامل شرک و بی ایمانی شمرده شده است .
کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَیْکَ مُبَارَکٌ لِّیَدَّبَّرُوا آیَاتِهِ وَلِیَتَذَکَّرَ أُوْلُوا الْأَلْبَابِ
این قرآن کتابی گرانقدر و پرخیر و برکت است که آن را به سوی تو فرستادیم تا همگان در آیات آن تدبر کنند ، پس هدایت پذیران راهیاب شوند و عناد پیشگان عذری بر گمراهی خویش نیابند و تا صاحبان خرد به دلایل حق توجه کنند و به سوی آن هدایت گردند.
1- تدبر در قرآن ، وظیفه همگانی است
توجه به سیاق آیه مورد بحث ( یعنی آیات پیش از آن ) نشان میدهد که ضمیر لیدبروا به گروه خاصی بر نمی گردد و به همه انسان ها مربوط است.
2- تدبر در قرآن غایت انزال کتاب خداست( این نکته از تعلق جارومجرور لیدبروا به فعل انزلناه استفاده می شود ، البته با توجه به اینکه لام در این عبارت لام غایت است.)
3- تدبر ، زمینه ساز تفکر خردمندان است.( این نکته از مقدم داشتن لیدبروا بر لیتذکر اولوالالباب استفاده می شود )
أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا
آیا در قرآن تدبر نمی کنند ؟ بلکه بر دلهای آنان و هم مسلکانشان قفلهای مخصوص دلها قرار گرفته است ( توجه به محتوا و سیاق نشان میدهد که این آیه شریفه هم مانند آیه افلم یدبروا..... ، در مقام برشماری از عوامل شرک و بی ایمانی است ).
نظرات شما: نظر